Martelen verboden

Hoe de Nederlandse media de recente berichtgeving over Guantánamo Bay verkeerd interpreteren.

De website Wikileaks weigert hedenochtend om onverklaarbare reden dienst, dus ook ondergetekende kan de primaire bron zelf niet raadplegen. Toch verdient de uiteenlopende berichtgeving over een document dat verscheen op deze spin-off van de online encyclopedie Wikipedia enige aandacht.

Wat wil het geval? Via Wikileaks werden vorige week de "Standard Operating Procedures for Camp Delta" gelekt naar de buitenwereld. Het document is een handboek uit 2003 met daarin regels voor de commandanten en bewakers op Guantánamo Bay over hoe zij de gedetineerden in deze inrichting moeten behandelen.

De Nederlandse media smulden vanochtend van het rapport. NOS Teletekst meldt: "Uit het handboek blijkt dat gevangenen bewust werden geïsoleerd om ze in de war te brengen en ze afhankelijk te maken van hun ondervragers. Ook mocht een aantal verdachten geen contact hebben met mensen van het Rode Kruis die Guantanomo Bay [sic] hebben bezocht. De VS heeft dat laatste altijd ontkend."

Het Algemeen Dagblad schrijft nagenoeg hetzelfde: "Uit de zogeheten Standard Operating Procedures for Camp Delta blijkt dat een aantal terreurverdachten expres geen contact mocht hebben met bezoekende vertegenwoordigers van het Rode Kruis, iets wat de VS altijd hebben ontkend. Ook blijkt uit het handboek van 238 pagina's dat isolatie bewust werd ingezet om te zorgen dat gevangenen in de war raken."

De berichtgeving van deze twee vaderlandse media is ietwat anders van toon dan die van het internationale persbureau Reuters, ook niet bepaald een doorgeefluik van de sinistere geesten achter de schermen van de regering-Bush. Reuters beschrijft de inhoud van een handboek dat eigenlijk maar weinig spectaculaire onthullingen bevat. Het klopt dat isolatie van gedetineerden een beproefde methode was om hen aan het praten te krijgen, maar wat de NOS en het AD niet melden, is dat die alleen werd toegepast tijdens de eerste twee weken van de detentie: "It says incoming prisoners are to be held in near-isolation for the first two weeks to foster dependence on interrogators and 'enhance and exploit the disorientation and disorganization felt by a newly arrived detainee in the interrogation process.' "

Verder bevat het handboek veelal triviale zaken. Plastic bekers die zijn beschreven door gedetineerden dienen te worden geconfisqueerd, omdat gevangenen deze in het verleden hebben gebruikt om boodschappen over te brengen aan hun maten. Andere regels luiden: "In the event that dumpsters become full before scheduled pick up, utilize another dumpster within the camp," en "Detainees are not allowed to color their hair."

De Amerikaanse regering heeft met zijn weigering het Rode Kruis toe te laten -- een beleid waarvan ze al langer werd beticht maar dat nu definitief is onthuld -- de schijn tegen gekregen. Inderdaad is altijd ontkend dat sommige gedetineerden geen bezoek mochten ontvangen van deze hulporganisatie, daarin heeft de NOS gelijk. Maar er is nog iets anders. Reuters schrijft: "The manual clearly mandates humane treatment and advises that 'Abuse, or any form of corporal punishment is prohibited.' " Ik kan dus ook zo flauw zijn om tegen te werpen dat de NOS dat laatste altijd heeft ontkend. Bij deze.

Het AD en de NOS maken zich schuldig aan "cherry-picking", het selectief weergeven van de nieuwsfeiten om de eigen agenda te bevorderen. Van een rapport dat weinig bijzondere feiten bevat, maken deze twee media een spannende onthulling, die bevestigt wat zij altijd al vermoedden: dat Guantánamo Bay een verschrikkelijke plek is, waar gedetineerden worden gemarteld om aan hun informatie te ontfutselen die van dienst kan zijn in de (sowieso al volledig doorgeslagen) strijd tegen het terrorisme. Dat dit document precies tegenovergestelde richtlijnen beschrijft, is een nieuwswaardig gegeven, dat zij hadden moeten melden.

De realiteit is dat de linkse media reeds vanaf de vestiging van het detentiekamp op Cuba het woord "marteling" aan een stevige inflatie hebben onderworpen. Het woord zou synoniem moeten zijn aan het langdurig blootstellen van een persoon aan hevige fysieke pijn met het doel die persoon te breken en aan het praten te krijgen. Isolatie, wakker houden, harde muziek draaien en een Koran door de WC spoelen (dat laatste was een beschuldiging van Newsweek die achteraf niet eens bleek te kloppen) horen daar niet bij.

Aan deze taalvervuiling kan nu een tweede methode worden toegevoegd die de media -- met het immer opgeheven vingertje, dat moet getuigen van hun morele superioriteit -- met enthousiasme gebruiken om hun boodschap aan de man te brengen.