zaterdag 15 november 2008

Uw vrijheid is de onze niet

Feministes Saskia Poldervaart en Maruja Bobo Remijn hebben lak aan gezond verstand en aan samenlevingsverbanden die vrije burgers vrijwillig met elkaar aangaan.

De laatste maanden is de Volkskrant het toneel geweest van een opmerkelijke doch hoogst interessante briefwisseling tussen Naema Tahir en Andreas Kinneging (zie foto's), die schrijven over de relaties tussen man en vrouw in het moderne Westen. Begonnen zij hun publieke correspondentie nog als schijnbare ideologische tegenpolen (zij zelfbenoemd feministe, hij conservatief), de laatste weken heeft een opmerkelijke toenadering plaatsgevonden.

Aldus schreef Tahir in haar brief van vorige week: "De man heeft, zoals je stelde, een veel groter libido dan de vrouw. Als hij zijn biologische natuur de vrije loop laat, maakt hij velen ongelukkig. Maar hij kan ook een ridder zijn, mits zijn vrijheid in sexualibus aan banden wordt gelegd. Leer je me de volgende keer over die ridder, Andreas?" En antwoordde Kinneging deze week: "De waarlijk en in de hogere zin mannelijke man is niet iemand die zichzelf laat gaan, maar iemand die zichzelf juist weet in te houden. Die meester is over zijn primaire impulsen. ... Het is in één woord een ridder, Naema, een heer, een man van deugd en eer, in de beste zin van die bijna vergeten woorden."

Initiatieven als deze staan garant voor een stortvloed aan ongezouten kritiek. Nadat hele hordes lezers, Evelien Tonkens en ook het egocentrische stuk chagrijn Thomas von der Dunk al hun duit in het zakje hadden gedaan, was het afgelopen vrijdag de beurt aan Saskia Poldervaart en Maruja Bobo Remijn, twee docentes "genderstudies" aan de Universiteit van Amsterdam.

Nu doet een woord als "genderstudies" reeds een hoog gehalte aan pseudowetenschappelijk activisme vermoeden, en deze vermoedens ziet men snel bevestigd na een kleine zoekslag op het internet. Poldervaart schrijft vermoeiende epistelen over "andersglobalisering" en draagt graag truien met daarop de tekst "feminist" gedrukt. Voor wie dan nog twijfelt, spreekt een aantal van haar publieke uitspraken boekdelen: "Je kunt helemaal niet buiten een ideologie," liet ze in 1998 optekenen in het activistisch "webzine" Ravage Digitaal. "Ik kan me wat dat betreft nog steeds vinden in de marxistische analyses van Gramsci en Althusser."

Over Maruja Bobo Remijn is wat minder bekend, buiten een carrière als regisseuse van toneelstukken. Het weinige dat men over haar vindt, spreekt niettemin voor zich: "Mijn inziens zou je kunnen zeggen: een echte man heeft een penis. Maar de rest is een sociale constructie," aldus Bobo Remijn. "Wat zijn de culturele gevolgen van een fysiek kenmerk? Dit kan leiden tot uitspraken zoals: vrouwen hebben nu eenmaal de 'natuurlijke' behoefte om te zorgen. Dat zit in hun 'aard'. Voordat je het weet staat moeder weer achter het aanrecht en zit pa voor de tv."

Poldervaart en Bobo Remijn konden het niet langer aanzien en publiceerden een gezamenlijk opinieartikel in de Volkskrant, waarin ze stellen dat Kinneging en Tahir onterecht uitgaan van een "biologisch verklaringsmodel voor het gedrag van mannen en vrouwen". Bovendien, aldus de twee, oordeelt zowel Kinneging als Tahir over het feminisme zonder zich daarin te verdiepen. Tot slot "halen beide auteurs opvattingen over ongelijkheid, macht en libido op een, voor ons, gruwelijke wijze door elkaar. ... Alsof het uitgangspunt dat er ongelijkheid in de liefde moet zitten, geen politiek standpunt is en alsof de situatie binnenshuis de situatie buitenshuis niet zou beïnvloeden."

Het resultaat volgens Poldervaart en Bobo Remijn is "dat Kinneging en Tahir niet veel verder komen dan de clichés die al zo’n 200 jaar over mannen en vrouwen bestaan: vrouwen als degenen die machteloos zijn, die geleid willen worden, die mannen aan zich willen binden, die begeerd willen worden, maar liever geen seks willen. Mannen als de machtigen, vol veroveringsdrang, als verleiders die een onbedwingbare behoefte aan seks hebben, maar die niet gebonden willen zijn."

Nu zijn cliché's en vooroordelen meestal op een kern van waarheid gebaseerd. Overal ter wereld en in alle tijden vormt (en vormde) de menselijke soort gezinnen en sluit zij huwelijken, en zorgt de vrouw voor de kroost en de man voor het eten op tafel. Prostitutie wordt bovendien niet voor niets "het oudste beroep ter wereld" genoemd, en met name beoefend door leden van het vrouwelijke geslacht. Kennelijk laat de man zich gemakkelijk verlokken tot seksuele promiscuïteit. Echter, hij blijkt eveneens in staat om zich op te trekken aan een zeker beschavingsideaal: in geen enkele cultuur wordt prostitutie beschouwd als een eervol beroep, noch genieten de mannen die haar in stand houden aanzien als gevolg van hun onzedelijke daden.

Is het werkelijk zo dat bijna alle beschavingen in de geschiedenis van de mensheid -- een paar tribale stammen her en der daargelaten -- op willekeurige wijze en onafhankelijk van elkaar tot de conclusie kwamen dat een cultuur waarbinnen de man een andere rol heeft toebedeeld gekregen dan de vrouw de beste is voor de samenleving als geheel? De vraag stellen is haar beantwoorden. Er bestaan blijkbaar bepaalde natuurwetten die de mens tot op zekere hoogte voorschrijven hoe hij zich verhoudt tot zijn soortgenoten. Hij kan deze wetten misschien (tijdelijk) onderdrukken, maar nooit elimineren.

Kinneging refereerde een paar weken geleden nog aan een typerend voorbeeld: "Een fameus onderzoek liet aantrekkelijke vrouwen hun onbekende mannen vragen of ze met hen naar bed wilden. Driekwart van de mannen antwoordde daarop volmondig 'ja'. Geen van de vrouwen aan wie dezelfde vrijpostige vraag werd gesteld door aantrekkelijke, maar hen onbekende mannen stemde in met seks."

Poldervaart en Bobo Remijn laten dit voorbeeld van Kinneging onaangeroerd, omdat zij niet beschikken over argumenten die het zouden kunnen ondermijnen. In plaats daarvan beschuldigen zij hem van het verspreiden van "cliché's" en "stereotypen". Maar ze kunnen de lezers eveneens niet uitleggen waarom Kinneging en Tahirs beschrijvingen van de seksen berusten op vooroordelen die geen onderbouwing vinden in de werkelijkheid. Het enige dat hen rest, zijn de dogma's van linkse intellectuelen, die hebben getracht hun wereld radicaal te herscheppen en in die missie veel kwaad hebben aangericht en weinig goeds.

Omdat de mens nu eenmaal niet als proefdier kan dienen, is het lastig om dit debat over "nature versus nurture" definitief te beslechten. Eén van de weinigen die het waagde om deze ethische barrière aan zijn laars te lappen, was -- hoe verrassend -- ook zo'n radicale intellectueel: John Money was een psycholoog en seksuoloog aan de Johns Hopkins University in de Verenigde Staten. Toen in 1966 de besnijdenis van een net ter wereld gekomen jongetje, David Reimer, volledig mislukte, adviseerde Money de ouders om hun kroost bij wijze van experiment als meisje te laten opgroeien. Hij wilde hiermee aantonen dat de verschillen tussen de geslachten slechts cultureel bepaald waren en niet biologisch. De genen van het kind weigerden echter mee te werken: Reimer wilde niet met poppen spelen, maar met auto's en treinen. Toen "zij" in de puberteit belandde, weigerde ze nog langer mee te werken aan Money's experiment en onderging ze een operatie en een hormonenkuur om zich weer om te toveren tot man.

Daarmee beleefde dit dramatische experiment echter geen happy ending. Reimers tweelingbroer werd schizofreen nadat hij ontdekte dat zijn tweelingzus eigenlijk een broer was. In 2003 stierf hij aan een overdosis drugs, waarna David een jaar later zichzelf van het leven beroofde. John Money bleef zijn experiment niettemin tot aan zijn dood verdedigen. Hij weet de kritiek op zijn ideeën aan bevooroordeelde rechtse media en aan de "antifeministische beweging", die in zijn ogen ten onrechte beweerde dat "mannelijkheid en vrouwelijkheid zijn verborgen in de genen, zodat de vrouwen terug zouden moeten gaan naar het matras en de keuken."

Deze laatste zin is bijna een kopie van het eerder genoemde citaat van Maruja Bobo Remijn. Poldervaart en zij hebben, als gevolg van al hun frustratie over het vermeende onrecht dat het vrouwelijke geslacht wordt aangedaan, geen enkel oog meer voor de verschillen tussen man en vrouw die voor ieder ander evident zijn. Het experiment van Money demonstreert welke gevaren er schuilgaan in dergelijk dogmatisme.

Gelukkig beginnen langzaamaan ook de vrouwen in het Westen zich te realiseren dat de slachtofferrol die hen wordt aangepraat hen niet zo past: recent onderzoek onder de Britse bevolking wijst uit dat, in de woorden van de Volkskrant, "zowel mannen als vrouwen zelf steeds minder geloven in het beeld van de carrièrevrouw of de supermoeder."

Maar daarmee is de kous natuurlijk niet af voor de feministen. "Vrouwenrechtenorganisatie Unifem van de Verenigde Naties," vervolgt het Volkskrantbericht, "zegt ontzet te zijn over de uitkomst het onderzoek. Volgens de organisatie moet er rap tempo gemaakt worden met de verbetering van flexibele werktijden en kinderopvang op het werk." Een democratisch vonnis, geveld door vrije burgers, wordt op deze wijze gebanaliseerd door activisten als Poldervaart en Bobo Remijn, met als enige doel hun weerzinwekkende, intolerante interpretatie van vrijheid nóg harder op te dringen aan onwillende subjecten.

6 opmerkingen:

  1. Een van de grondleggers van deze bizarre feministische gedachtegangen is Margaret Mead, auteur van Coming of Age in Samoa; een pseudo-wetenschappelijk werk dat wellicht vermakelijk is om te lezen, maar allang onderuit is gehaald door gerespecteerde wetenschappers. Mark, het zou best eens kunnen zijn dat zelfs die "paar tribale stammen her en der" niet eens bestaan; verwilderde linkse hippie-kolonies daargelaten natuurlijk.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Je combineert hier een aantal zaken die niet combineerbaar zijn, Mark. Ik geloof niet dat veel mensen ontkennen dat er aangeboren verschillen zijn tussen geslachten. De vraag is alleen in hoeverre die verschillen worden bepaald door nature en nurture. Het onderzoek dat je aanhaalt als 'typerend voorbeeld' toont niets anders aan dat dat er een verschil bestaat tussen mannen en vrouwen in de aantrekkelijkheid van een onenightstand. De case study toont niets anders aan dan dat er aangeboren verschillen bestaan tussen mannen en vrouwen. Slechts een klein deel van de radicale feministen zal dit bestrijden. De meesten niet. De vraag blijft: in hoeverre zijn verschillen nurture? En dan de volgende vraag: vinden wij de ongelijke machtsverhouding die bestaat rechtvaardig? En wordt die in stand gehouden door nurture en maatschappij?

    Als moderne en ontwikkelde maatschappij heeft het niet zoveel zin om naar believen terug te grijpen op dubieuze 'natuurwetten'.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. MP,

    Sorry, maar de notie dat de man en de vrouw buiten hun fysieke eigenschappen niet verschillen is precies wat deze dames propageren. De menselijke natuur is bovendien onveranderlijk; pogingen in het verleden en heden om die waarheid te negeren zijn vooral uitgelopen op humanitaire catastrofes (lees: communisme en nazisme). Het lijkt me dus nogal nuttig om de natuurwetten er nog eens 'bij te pakken'.

    Ronald,

    In ieder geval hebben die 'tribale stammen her en der' meer dan gemiddelde aandacht gekregen van lieden als Mead, die daarmee (volledig onterecht) hun eigen gelijk trachtten aan te tonen.

    Met vriendelijke groet,

    Mark Bogaers

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Waar dan? Ik zie het ze nergens doen. Het enige wat ik zie dat je daarmee kunt verwarren is dat ze ageren tegen het zomaar voor waar aannemen van alle stereotypen die er bestaan over mannen en vrouwen.

    En hoe is de menselijke natuur dan volgens jou? Zoals ik al zei, ik ben oprecht nieuwsgierig naar je antwoord.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Het citaat van Bobo Remijn staat letterlijk in mijn tekst, met bronvermelding. Ik denk dat de beschrijvingen van de geslachten zoals Kinneging en Tahir die geven aardig kloppen. De (wetenschappelijke) voorbeelden die zij noemen, spreken voor zich, maar het is ook een kwestie van gezond verstand: iedereen weet dat de man zich gemakkelijker laat verleiden tot betekenisloze seks dan de vrouw. Dit impliceert dat zij de sleutel in handen heeft: wanneer ze geen zin heeft, beleeft de man een teleurstellende avond. Dit soort 'stereotypen' bestaat nog steeds, in weerwil van al het linksliberale geweld van de afgelopen veertig jaar, omdat er gewoon een kern van waarheid in schuilgaat.

    Deze rolpatronen zijn voor ieder normaal mens evident, behalve voor radicalen als deze twee dames. Het voorbeeld van John Money laat zien wat er kan gebeuren als dit soort intellectuelen het tegendeel wenst aan te tonen. Degenen die menen dat de verschillen tussen de seksen enkel uiterlijk van aard zijn, hadden het gewoon mis.

    De mens zoals ik die zie, is geneigd tot het kwade en laat zich al snel verleiden tot het kiezen van de weg van de minste weerstand. Daarentegen hebben we als enige dier op aarde wel de capaciteit voor morele overwegingen, een idee van (on)rechtvaardigheid. Een leuk voorbeeld: élke cultuur in de menselijke geschiedenis heeft juridische obstakels opgeworpen tegen moord en doodslag binnen de samenleving. Moorden komen overal en altijd voor, maar worden nooit als normale gang van zaken geaccepteerd. Blijkbaar is de mens dus in staat om zijn rede in te zetten teneinde zijn instincten te beheersen.

    Da's een mooi bruggetje terug naar ons onderwerp. Waar Kinneging en Tahir voor pleiten, is een terugkeer naar de situatie waarin het niet normaal is dat een presidentsvrouw (Carla Bruni) met trots verkondigt met 30 kerels het bed te hebben gedeeld. Diep van binnen weet iedereen dat het een h*** is, maar de intolerante pleitbezorgers van 'vrijheid blijheid' hebben er vakkundig voor gezorgd dat hun tegenstanders in een kwade reuk zijn komen te staan. Ze richten liever hun peilen op de trouwe 'burgertrut' achter het aanrecht...

    Mannen zouden zich natuurlijk evengoed moeten beheersen, maar ik vrees inderdaad dat de sleutel in dezen toch bij de vrouw ligt. Mannen hebben, zoals gezegd, een grotere natuurlijke drang dan vrouwen; de vrouwen die ik ken, hebben in ieder geval meer behoefte aan trouw en geborgenheid dan aan tien verschillende kerels. Ik ken niet één vrouw die een gelukkig leven leidt in seksuele losbandigheid.

    Bedankt voor je belangstelling en aandacht!

    Groet,
    Mark

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ik ken wel een paar vrouwen die gek zijn op seks en een heel gelukkig leven leiden.
    Vrouwen worden bestempeld als 'slet' als zij het met veel mannen doen, terwijl mannen niet zo'n stempel op krijgen gedrukt.

    BeantwoordenVerwijderen